Op 20 maart is er in het stadskantoor een druk bezochte buurtbijeenkomst voor de omwonenden van de Leistraat gehouden. Hieronder vindt u de notulen van die avond en tevens de toespraak van de voorzitter van Wierde Désiree Dikmans, waarin de stichting zich voorstelt.
N.b. In notulen waar schizofreen staat graag lezen, mensen met de ziekte schizofrenie.
Informatiebijeenkomst mogelijke nieuwbouw Leistraat 4-12 20 maart 2012, Stadskantoor Breda
Aanwezig:
Dhr. R. van Gurp (onafhankelijk voorzitter), mevr. M. Roozen
(gemeente Breda), dhr. H. Krouwel (gemeente Breda), mevr. W. Cahn (psychiater
Academisch Ziekenhuis Utrecht), mevr. D. Dikmans (St Wierde), dhr. M. Thijssen
(ASVZ), dhr. B. Baudoin (St. Wierde, architect), dhr. H. Brouwers (Wonen Breburg)
Overige aanwezigen: zie presentielijst
Opening en welkom
Dhr. Van Gurp heet de aanwezigen welkom.
De Stichting Wierde heeft op 14 februari 2011 een
initiatiefverzoek ingediend voor de bouw van 14 woningen voor mensen die lijden
aan de ziekte schizofrenie. De gemeente wil graag aan dit initiatief meewerken,
maar wil eerst de haalbaarheid van het plan onderzoeken.
Vanavond wordt een toelichting gegeven op de doelgroep en
het ziektebeeld en komen enkele stedenbouwkundige aspecten van het bouwinitiatief
aan bod. Vervolgens worden de omwonenden uitgenodigd mee te denken over de
mogelijke inpassing van het initiatief in de wijk.
Toelichting op het ziektebeeld door mevr. W. Cahn
Schizofrenie is een hersenziekte met klachten van psychose. Een
psychose kenmerkt zich door een verstoorde waarneming, een verstoord denken en verward gedrag en spreken. Door het verlies aan contact met de realiteit kunnen zij
minder goed functioneren. De aandoening ontstaat meestal tussen de 20 en 30 jaar, waarvan de eerste 5 jaar het meest turbulent verlopen. Op een gegeven moment stabiliseert de ziekte zich en krijgt men een beter ziektebesef
Tussen 0, 5 en 1% van de mensen is schizofreen, dit betekent 1 op de 100 tot
200 personen. 10% van de betreffende personen is suïcidaal. De oorzaken zijn voor 80% genetisch bepaald en liggen voor het overige in omgevingsfactoren.
De ziekte is te vergelijken met een versnelde veroudering van de hersenen.
De behandeling bestaat uit medicijnen ter voorkoming van terugval en psychotherapie. Daarnaast wordt de familie en omgeving intensief betrokken en voorgelicht, zodat zij
signalen in een vroeg stadium kunnen herkennen. Over het algemeen hebben
patiënten in een woongroep goede prognoses tot zelfredzaamheid.
De manier waarop een psychose zich uit is bij iedere patiënt
verschillend. De meeste mensen zijn angstig en trekken zich terug. Een klein
percentage begint juist meer te praten en verliest daarbij de grenzen soms uit
het oog. Als iemand agressief wordt, uit deze agressie zich voornamelijk
binnenshuis. Sommige patiënten hebben chronische psychotische klachten, andere
alleen negatieve symptomen zoals een slecht geheugen of niet kunnen plannen.
Mevr. Cahn ziet geen risico’s voor de omgeving. De begeleiding
in de woonzorg-huizen is zeer goed. Onder andere omdat signalen van een
aankomende psychose tijdig worden herkend, kunnen preventieve maatregelen worden
genomen.
Vraag
De aanwezigen vragen waarom juist ten aanzien van deze
doelgroep gekozen voor een woonvoorziening in een dichtbebouwde wijk zonder
groen als de Zandberg. Zijn deze mensen niet beter af op bijvoorbeeld een
zorgboerderij in het buitengebied?
Daarnaast willen zij weten of is onderzocht wat de invloed van
de nabijheid van schizofrenen is op kinderen. Zij vrezen dat hun kinderen
daarvan negatieve gevolgen zullen ondervinden.
Antwoord
Mevrouw Cahn is zelf opgegroeid temidden van patiënten met
schizofrenie in een psychiatrisch ziekenhuis, waar haar vader als psychiater
werkte. Haar ervaringen met deze mensen zijn juist positief en zij heeft er als
kind zeker geen nadelige gevolgen van ondervonden.
Zij is niet bekend met enig onderzoek naar de mogelijke
invloed op kinderen in een dergelijke omgeving. Omdat er zeer veel factoren
zijn die de opgroei van een kind beïnvloeden lijkt het haar erg
onwaarschijnlijk dat een dergelijk onderzoek kan worden gedaan. Wonen in een
stad is een oorzakelijke factor en is op zichzelf niet slecht voor de
patiënten. Het is bewezen dat het wonen in een eigen huis, in de luwte van een
stad, op hen een positieve invloed heeft.
Toelichting op het initiatief door mevr. D. Dikmans
Na haar toelichting verwijst mevr. Dikmans naar de site van
de stichting waarop alle relevante informatie over de ziekte en over het
project is te vinden onder het kopje woonzorgvisie : www.stichtingwierde.nl.
De toelichting van mevrouw Dikmans is als bijlage aan deze notulen toegevoegd.
Toelichting door dhr.Thijssen
De toekomstige bewoners zijn met name personen van tussen de
30 en 40 jaar oud, die al een volledig behandelingstraject hebben doorlopen. De
woonvoorziening met 24-uurs begeleiding biedt structuur en veiligheid. De
ervaring leert dat zelfstandigheid en deelname aan de maatschappij van de
bewoners na enkele jaren flink toenemen.
Alleen mensen met schizofrenie worden toegelaten. Men mag
niet verslaafd zijn of herhaalde malen in contact zijn gekomen met justitie.
Daarnaast moet men bereid zijn de medicatie te blijven gebruiken en moet men
open staan voor begeleiding.
Er zijn 24 uur per dag één of twee gediplomeerde begeleiders
voor de 14 bewoners aanwezig. De bewoners krijgen dagbesteding aangeboden, bij
voorkeur op een andere locatie. Afhankelijk van de afstand en de mogelijkheden
van de patiënt vindt het vervoer plaats per bus, deeltaxi, eigen auto of fiets.
Omdat de bewoners vooraf al uitgebreid zijn gescreend op hun zelfstandigheid,
zijn zij in principe vrij in hun doen en laten. Het is de bedoeling dat de
bewoners hun leven lang in deze voorziening blijven wonen.
Dhr. Thijssen is werkzaam bij Terp, een soortgelijke voorziening
voor mensen met de ziekte schizofrenie in de St. Laurenslaan in Breda. De
buurtbewoners stonden aanvankelijk zeer sceptisch tegenover de komst van deze
voorziening. Enkele aanwezige omwonenden vertellen dat hun zorgen achteraf
onnodig zijn gebleken. Sinds de drie jaar dat de voorziening in gebruik is,
hebben zij nooit problemen ondervonden. De contacten met de bewoners zijn
prettig. Eens per jaar worden de omwonenden door hen uitgenodigd voor een hapje
en een drankje.
Ook de wijkagent geeft aan dat er nooit moeilijkheden met de
bewoners zijn geweest. Af en toe gaat hij bij hen op de koffie. Er zijn meer
problemen elders in de wijk dan met de bewoners van de Terp.
Vraag
De aanwezigen vrezen dat door de bezuinigingen in de zorgsector voldoende begeleiding niet kan worden gegarandeerd.
Antwoord
De kosten voor de zorg worden betaald uit de zorgverzekering en uit de AWBZ. De patiënten hebben en houden ieder een eigen GGZ-casemanager en een eigen psychiater.
Vraag
Enkele aanwezigen zeggen veel overlast te ondervinden van
een bewoner die mogelijk de ziekte schizofrenie heeft. Er wordt niet
ingegrepen. Daardoor staan veel buurtbewoners niet onbevangen tegenover de
komst van een woonvoorziening met 14 schizofreniepatiënten.
Daarnaast vrezen de buurtbewoners dat de waarde van hun woningen daalt.
Antwoord
Gezien de ervaringen met de woonvoorziening van Terp, is de vrees dat de woningen in waarde dalen ongegrond.
N.a.v. deze avond zal in overleg getreden worden met betrokken instanties om een goed beeld te krijgen.
Toelichting op het stedenbouwkundig plan door dhr. Krouwel
In het geldende bestemmingsplan ligt op de betreffende locatie de hoofdbestemming Wonen, met op de begane grond de bestemming Maatschappelijke Voorzieningen. Het voorliggende bouwinitiatief past qua functie en volume niet volledig in het bestemmingsplan.
De gemeente wil het initiatief onderzoeken, omdat het een
functie is die goed aansluit bij de woonfunctie in het gebied, zonder een te
grote extra parkeerdruk Daarbij vindt de gemeente de locatie geschikt voor de
doelgroep omdat deze in de nabijheid van veel voorzieningen ligt. Wel zal het
complex in zichzelf een goede kwaliteit moeten krijgen, door bijvoorbeeld de
aanleg van een binnentuin.
Het eerder ingediende plan met drie lagen werd afgekeurd, omdat dit te hoog was voor de omgeving waar alles 1 laag met een pannendak of twee lagen met een plat dak is.
Dhr. Krouwel benadrukt dat het bouwinitiatief zich op dit moment nog in de verkennende fase bevindt. Pas als definitief besloten wordt met het initiatief verder te gaan, wordt dit in procedure gebracht. De direct omwonenden zullen daarvan via een Breda Bericht in kennis worden gesteld. Als de procedure tot wijziging van het bestemmingsplan gaat lopen, wordt een formele inspraakavond georganiseerd.
Toelichting op het ontwerpbouwplan door dhr. B. Baudoin
De chronologie van planvorming passeert de revue vanaf het eerste initiatief van de brief aan het college tot aan het huidige bouwinitiatief. Via appartementen is men nu uitgekomen bij grondgebonden woningen, zoals die elders ook in de wijk staan en die het beste passen bij de doelgroep.
Het ontwerp gaat uit van 14 grondgebondenwoningen in twee lagen van ca. 70 m2
met een omhaagde binnentuin. Aan de noordzijde worden zes parkeerplaatsen
aangelegd, aan de zuidzijde komen 19 nieuwe parkeerplaatsen. In totaal worden
25 parkeerplaatsen voorgesteld. Nu zijn er in totaal rondom 16 plaatsen. Daartussenin komt een groen parkje/speeltuin. Het is essentieel dat er een goed plan komt voor het nieuwe parkje, onder andere gebaseerd op een inventarisatie van de bestaande bomen. De hondenuitlaatplaats (HUP) wordt iets in oostelijke richting verplaatst.
Vraag
De aanwezigen vinden het verdwijnen cq verkleinen van de
speeltuin zeer onwenselijk en in strijd met het in het bestemmingsplan
aangegeven gemeentelijke beleid, om bij iedere nieuwe ontwikkeling te zorgen
voor speelgelegenheid. De speeltuin in de Leistraat is een van de weinige
speelvoorzieningen in de buurt. Deze kan al tijden niet meer worden gebruikt
omdat er veel afval, troep en hondenpoep ligt. De buurtbewoners hebben al vaak
gevraagd om beter beheer van de speeltuin. De gemeente moet de speeltuin weer
bruikbaar maken. Kan een speelplek voor kinderen wel samengaan met een
woon-zorgcomplex voor bewoners met de ziekte schizofrenie?
Als de speeltuin verdwijnt dient er alternatieve speelgelegenheid in de buurt te komen.
Antwoord
Het bestemmingsplan voor Zandberg dateert uit 1996, toen er
nog voldoende financiële middelen voorhanden waren. De huidige crisis heeft
daarin verandering aangebracht. Op grond van nieuw beleid zullen in Breda veel
speelvoorzieningen helemaal moeten verdwijnen. Van de huidige speelplek aan de
Leistraat is altijd maar een deel bruikbaar geweest. Er wordt bekeken in
hoeverre tegelijk met de nieuwe ontwikkeling een goede speelplek kan worden
gerealiseerd. Er is in de wijk geen alternatieve locatie voor de aanleg van een
speelplek.
De wijkraad is in gesprek over het beheer van de speeltuin en maakt zich er sterk voor dat deze tegelijk met de realisatie van de woonvoorziening wordt aangepakt. De wijkraad wijst erop dat er nog een speelvoorziening is in de Marijke Meustraat. Voor het Zandbergplein hebben de buurtbewoners destijds zelf de voorkeur gegeven aan parkeerplaatsen boven een speelvoorziening.
Vraag
De wijkraad heeft zich steeds sterk gemaakt voor behoud van de speeltuin. Het uitgangspunt van de gemeente was dan ook dat de speelplek en de groenvoorziening zouden worden gehandhaafd. Over de aanleg van extra parkeerplaatsen is niet gesproken.
Antwoord
De gesprekken met de wijkraad hadden betrekking op het eerste bouwplan. Er was toen nog niets bekend over de aanleg van parkeerplaatsen.
Vraag
Een aanwezige vindt dat er meer aandacht moet worden besteed
aan de openbare ruimte rond de nieuwbouw. Vooral moet het gebouw niet teveel
worden afgesloten van de rest van de buurt door het groen voor de deur te laten
staan. Meer openheid bevordert ook de communicatie met de rest van de buurt. Andere aanwezigen pleiten juist voor het behoud van het groen.
Vraag
Een aanwezige wijst erop dat de HUP en de speelplek pal naast zijn achtertuin komen te liggen.
Antwoord
Er dient te worden voldaan aan minimale afstanden. Dit wordt allemaal nog goed uitgezocht.
Vraag
Men vraagt zich af of een speeltuin met een HUP ernaast wel een geschikte combinatie
vormt. Is het wel nodig dat de HUP blijft gehandhaafd? Voorgesteld wordt om de
speeltuin te omheinen in plaats van de HUP.
Antwoord
Er wordt navraag gedaan bij de hondenwachters over de noodzaak om de HUP aan te houden.
Sluiting
Dhr. Krouwel deelt mee dat de reacties van deze avond worden
besproken met Stichting Wierde en WonenBreburg en intern worden beoordeeld. De
planning is om het haalbaarheidsonderzoek in juni af te ronden. Voordat het
onderzoek naar het college wordt gestuurd worden de omwonenden wederom
benaderd. Als het college besluit tot voortzetting van het initiatief, wordt
een formele procedure tot wijziging van het bestemmingsplan in gang gezet.
De heer Van Gurp dankt de aanwezigen voor hun komst en sluit de bijeenkomst.
Bijlage:
Toelichting op het initiatief van Stichting Wierde door voorzitter Desireé Dikmans.
Mijn naam is Desirée Dikmans, voorzitter van Stichting Wierde. Deze stichting is
opgericht in oktober 2010. Mijn mede bestuursleden van deze stichting zijn:
Ben Baudoin, Piet de Koning, Frans Raeijmaekers en André Rovers.
We zijn allen ouders van een kind met de ziekte schizofrenie en als ik zeg kind,
dan moet ik dat enigszins nuanceren, want de leeftijden variëren van 25 tot 40 jaar.
Onze kinderen verblijven op dit moment ofwel thuis, in een beschermde woonvorm of in een grootschaliger instituut, waarbij de totale zorg of een belangrijk deel van de mantelzorg toch op onze schouders blijft rusten.
Maar zoals ieder van ons, hebben ook wij het eeuwige leven niet om deze zorg
te kunnen leveren. Vandaar dat we ons de vraag hebben gesteld: aan wie kunnen we de zorg voor onze kinderen overdragen als wij er niet meer zijn of door onze ouderdom die zorg niet meer aankunnen.Van een ander kind uit het gezin of een familielid kan en mag je die voortdurende zorg niet verlangen, niet alleen door de levenslange belasting maar ook door het ontbreken van de benodigde kennis en ervaring.
Ruim 5 jaar geleden stond een groep ouders o.l.v. Loes Schneider óók voor deze vraag, zij realiseerden voor hun kinderen huisvesting aan de St.Laurenslaan in het Ginneken.
Dit levensloopbestendige woonzorgcomplex, TERP genaamd, waar 24 uur per dag
deskundige leiding aanwezig is, funktioneert nu ruim 3 jaar naar
volle tevredenheid van zijn 12 bewoners, de ouders, de leiding en niet te vergeten
ook de buurt.
Door het succes van Terp is er echter geen verloop onder de bewoners van Terp, waardoor de kans dat er voor onze kinderen daar een plaats vrij komt nagenoeg nihil is en zij altijd op de wachtlijst zullen blijven staan.
Daarom hebben wij Stichting Wierde opgericht en dus naar voorbeeld van Terp, het
initiatief genomen om tot de realisering van een 2e soortgelijk woonzorgcomplex in Breda te komen, ook kleinschalig, 14 huisjes, met een centrale gezamenlijke gebruiksruimte voor bewoners en begeleiding.
Bij het zoeken naar een geschikte lokatie viel ons oog al heel snel op het
braakliggende terrein aan de Leistraat, waar jaren eerder het voormalige buurthuis “het Bakkeleyke” werd gesloopt. Een perfekte lokatie, volledig beantwoordend aan onze ideeën: in een wat oudere,stabiele woonwijk, in de luwte, maar toch dichtbij winkels, openbaar vervoer, etc…….kortom, hier moeten onze kinderen normale
burgers midden in onze samenleving kunnen zijn.
In februari 2011 stuurden we een brief naar de gemeente Breda met het verzoek om
op deze plaats te mogen bouwen.In juli daaropvolgend kwam het antwoord: B en W gaan in principe akkoord met de doelgroep, maar niet met de grootte van het bouwvolume van drie bouwlagen.Tegelijkertijd stelt de gemeente voor om een haalbaarheidsstudie te verrichten, samen met Wonen Breburg, als mogelijk toekomstig
bouwer en eigenaar van het pand. Een onderdeel van deze haalbaarheidsstudie is om de bewoners van deze buurt, Zandberg-West, erbij te betrekken; dit is dan ook de aanleiding voor ons samenzijn hier vanavond: met alle betrokken partijen.
Wij, als Stichting Wierde, zijn dan ook blij dat U op de uitnodiging van ons gemeentebestuur bent ingegaan en de moeite heeft genomen om hier vanavond met ons in gesprek te gaan.
Zoals ik al zei, onze doelgroep is bewoners met de ziekte schizofrenie. Over deze ziekte is bij mensen die er niet mee geconfronteerd worden vaak niet zoveel bekend en bestaan er nog al eens misvattingen. Wij hebben daarom doktor Cahn bereid gevonden het een en ander m.b.t. dit ziektebeeld te verduidelijken. Dr. Cahn is als psychiater verbonden aan het Academisch Ziekenhuis in Utrecht met als specialisatie schizofrenie.
Daarna zal Michel Thijssen, teamleidinggevende van Terp, ons het een en ander vertellen over het reilen en zeilen in het woonzorgcomplexTerp in het Ginneken. Michel is werkzaambij ASVZ, de zorgaanbieder van Terp. ASVZ wordt in principe tzt ook de zorgaanbieder van Wierde.
Aan het eind van dit praatje wil ik U nog wijzen op onze website, www.stichtingwierde.nl, waarop onze woonzorgvisie is geplaatst en tot
slot wens ik u naast een leerzame vooral ook een informatieve avond toe.