Info

Stichting Wierde heeft samen met Wonen Breburg en de gemeente Breda een geschikte locatie in Breda gevonden aan de Leistraat 4/6, 4818 NB te Breda! Het gaat om veertien individuele woningen met zorgruimte en gemeenschappelijke woonkamer rondom een hof.
Start bouw december 2016
In onderstaand stuk geeft de architect Ben Baudoin uitleg omtrent het project:
Situatie en ligging 
Tijdens het zoeken naar een geschikte woonplek voor de huisvesting van jong volwassenen met een verhoogde kwetsbaarheid voor psychosen, kwam een van de bestuursleden van stichting Wierde met het idee of de locatie van het voormalige buurthuis het Bakkeleyke aan de Leistraat in Breda hiervoor in aanmerking zou kunnen komen. Al tijdens een eerste bezoek was het bestuur unaniem enthousiast over de buurt, de ligging, en vorm van de kavel. In een bestaande oude woonwijk aan het groen, in de luwte, maar met bereik van winkels en openbaar vervoer op een steenworp afstand. Tussen centrum en binnenstad gelegen met een gedifferentieerde samenstelling van bewoners aan Leistraat, Baronielaan, Zandbergweg en Ginnekenweg.
De eerste vraag die men zich stelde was of de minimaal benodigde veertien woningen met zorgruimte hier qua oppervlakte zouden kunnen passen.
De verkennende gesprekken met het grondbedrijf en de eerste reactie van B en W waren in principe positief. Intensief overleg binnen stichting Wierde en met twee de mogelijke participanten voor wonen en zorgverlening (WonenBreburg en ASVZ) volgde, waarna de eerste massastudies gemaakt werden. Deze resulteerden via allerlei varianten in een plan voor wonen aan een hof, bestaand uit veertien stuks grondgebonden woningen en een gemeenschappelijke ruimte met zorgruimte.
De plannen zijn ook aan de buurt gepresenteerd op een uitgebreide informatieavond in het stadskantoor in maart 2012. De vraag vanuit de buurt of de bebouwde oppervlakte verkleind zou kunnen worden is in het definitieve plan verwerkt en gehonoreerd.
Stedenbouwkundig uitgangspunt
De doelgroep bestaat uit zeer kwetsbare (jong) volwassenen die heel graag een zelfstandige woning willen. Ook zij willen liefst, zoals iedereen zo normaal mogelijk functioneren en zelfstandig wonen, niet meer bij ouders, mantelzorgers, of in een instelling. Een zo normaal mogelijke context werkt heilzaam en draagt bij aan een goed basisgevoel en zelfvertrouwen. De bewoner woont hier in principe ook niet voor even of een paar jaar. Er wordt geen standaard wooncarrière gemaakt, maar men blijft veelal een heel leven op deze plek en in dit huis. Alleen al om die reden is zorgvuldige plannenmakerij met de daaruit voortkomende woonkwaliteit van groot belang.
Het is ook van belang om de bewoners een woonplek te geven in een bestaande woonwijk met een goede sociale context en structuur. Door de woningen rondom een binnentuin te plaatsen en de gevels aan de tuinzijde optimaal te openen zijn de bewoners naar elkaar gericht en op de eigen besloten zelf te onderhouden binnenhof. De keuze voor een gemeenschappelijke tuin wordt heel bewust gemaakt, het is een eeuwenoud stedenbouwkundig principe dat appelleert aan saamhorigheid en veiligheid. De typologie van het hofje heeft in alle tijden door heel Nederland zijn kracht bewezen. Het wonen rondom een hof is individueel maar tegelijkertijd collectief, men hoort bij elkaar maar men behoudt zijn eigen identiteit. Een belangrijk uitgangspunt voor deze bijzondere groep bewoners.
De zorgruimte heeft een centrale ligging, zodat de afstand van deze ruimte tot de woningen zo klein mogelijk is. Een beroep doen op de zorg heeft daardoor een lage drempel en is letterlijk dichtbij. Diverse reeds gerealiseerde woonzorg-initiatieven met een vergelijkbare doelgroep elders in het land zijn bezocht en daaruit blijkt dat de positieve werking van wonen rondom een hof goed werkt.
Aan weerszijde deze “Leihof” zijn nog twee bestaande groene plekken of pleintjes, zoals de Vlieger en het bestaande parkje. Door het aanleggen van een nieuwe binnentuin wordt er een derde aan toegevoegd. Daardoor ontstaat er samen met de bestaande twee, een reeks van drie aaneengeschakelde omsloten groene (semi) openbare buitenruimten. Een extra kwaliteit voor de hele wijk.
Plan en directe omgeving
Aan de Leistraat, de westzijde, zijn twee woningen, de toegang naar de binnentuin en de entree naar de zorgruimte met kantoor van de zorgverlener gesitueerd.
Acht woningen zijn gericht naar de zuidzijde, de voordeuren zijn gericht op het parkje dat deels opnieuw zal worden ingericht. Vanuit de keuken heeft men uitzicht op deze speelplek.
De oostzijde krijgt een groenblijvende haag van 2 meter hoog om vanuit tuin en woningen uitzicht op de garages van de huizen aan de Baronielaan te voorkomen en om de binnentuin zijn besloten karakter te geven.
Aan de noordzijde worden nog eens vier woningen gepositioneerd die hun voordeur hebben aan de gevel die aan de Vlieger grenst. De zorgruimte op de noord-west-hoek is slechts één bouwlaag hoog om schaduwwerking in de tuinen van de overige woningen aan de Vlieger te voorkomen. De tuin en de gemeenschappelijke ruimte zijn in principe beschikbaar voor alle bewoners. Dat geldt voor het gebruik maar ook voor de inrichting en het onderhoud.
De woning
Ook de woning zelf is duidelijk ontworpen voor deze bewoners, gevoeligheden als tweezijdige inkijk vanaf de openbare weg zijn zoveel mogelijk beperkt. Privacy, maar ook het erbij horen is belangrijk.
Woonkamers en hoofdslaapkamers hebben hun ligging aan de beschutte tuinzijde, terwijl de keuken, hal en logeer- of werkkamer aan de straatzijde zijn gelegen. De plattegronden van de woningen zijn zodanig ontworpen dat er in elke woning een plekje is waar men vanaf de straat ondanks het raam in de voorgevel, ongezien kan verblijven. Hal en keuken zijn aan de straatzijde gesitueerd, meer privé is de woonkamer aan de tuinzijde. Aan de overloop is behalve de hoofdslaapkamer en de badkamer ook een berging/wasruimte en een extra open ruimte gelegen, die als slaap- en/of werkkamer gebruikt kan worden. En boven de trap op de overloop is een lichtkoepel geplaatst die in daglicht voorziet tot in de woonkamer.
De raampartijen zijn in principe zo open mogelijk naar de tuinzijde en meer gesloten naar de straat. Ook zijn de gevels aan de tuinzijde wat informeler en individueler van karakter dan die grenzend aan de openbare ruimte. De gevels worden basis uitgevoerd in een baksteen, waarin bepaalde oppervlakken worden uitgevoerd in een kleurvariant, hetzij met een reliëf hetzij met een andere kleur voeg of steen, dat is nog nader te bepalen.
De gemeenschappelijke ruimte, de tuin en de zorghoek
Er wordt een grote woonkamer met eetkeuken gerealiseerd, direct aan de binnentuin gelegen. Hier kunnen bewoners samen koken en eten en de woonkamer gebruiken als een vervangende ruimte van de eigen woonkamer, als dit zo uitkomt. Men kan terugvallen op een veilige basis, men weet dat er indien gewenst gezelschap mogelijk is en dat wordt in deze vorm aangeboden. Het zorgkantoor voor ASVZ is aanwezig evenals een slaapplek en doucheruimte voor de begeleiding.
In plaats van veertien individuele buitenbergingen is gekozen voor één centrale inpandige berging. Op deze manier kan toezicht gehouden worden op het gebruik en wordt afval niet in 30 kleine individuele containers verzameld maar in een of twee grote collectieve.
Bijkomend voordeel is dat er in een oogopslag zichtbaar is of en hoe deze berging gebruikt wordt, bijvoorbeeld voor fietsen maar ook voor andere individuele bezittingen.
De intentie is dat de tuin met behulp van middelen uit fondswerving wordt ingericht en zo mogelijk met de bewoners van Wierde onderhouden zal worden, Een persoonlijke actieve bijdrage en participatie kan helpen om elkaar te leren kennen en het groepsproces te stimuleren. Dat geldt voor zowel de inrichting van de woonkamer als het onderhoud van de binnentuin later, na realisering.
Duurzaamheid
Gestreefd is naar hoge isolatiewaarden duurzame materialen en energievoorziening. Dit met name om de maandlasten van de bewoners tot een minimum te beperken. Wonenbreburg plaatst pv zonnepanelen op het platte dak pleegt onderhoud en blijft eigenaar van de woningen.
Fondsen en bijdragen
Subsidiemogelijkheden worden momenteel onderzocht voor allerlei zaken die hard nodig zijn maar waar nog geen middelen voor zijn.
Wilt u iets bijdragen dan kunt u dit kenbaar maken door een mailtje te sturen naar het secretariaat: info@stichtingwierde.nl
Baudoin van Alphen architecten laat een ontwerp maken voor de binnentuin en biedt dit aan aan Wierde. Op deze wijze leveren wij onze bijdrage aan dit mooie wooninitiatief.
Ben Baudoin ex bestuurslid en architect.